Ở CHƯƠNG TRÌNH ASIA 56
QUA TIẾNG HÁT ĐẶNG THẾ LUÂN
Trong chương trình đại nhạc hội trực tiếp thu hình cho DVD Asia 56 ở Houston vừa rồi (ngày 25 tháng 8, 2007), có một nhạc phẩm khá đặc biệt và đã khiến cho nhiều ngàn khán giả hiện diện xúc động, vỗ tay hoan hô rất lâu với phần trình diễn của nam ca sĩ Đặng Thế Luân trong bộ quân phục người lính Việt Nam Cộng Hòa. Bài hát có tên là “Người Thương Binh”. Đây là một trong những sáng tác mới nhất của nhạc sĩ Anh Bằng phổ theo một bài thơ của thi sĩ Thái Tú Hạp và được Đặng Thế Luân trình bày lần đầu tiên ở chương trình Asia 56 “Mùa Hè Rực Rỡ - Yêu Đời Yêu Người”.
Bài thơ này đã được thi sĩ Thái Tú Hạp sáng tác cách đây hơn 10 năm với cái tựa nguyên thủy là “Người Thương Binh Uống Rượu Bên Giòng Sông”.[*]
Đoạn đầu của bài thơ này như sau:
"Rượu uống bao nhiêu chiều rồi nhỉ
Chỉ thấy giòng sông đỏ dáng trời
Chỉ thấy lòng ta mưa chẳng tạnh
Sóng sầu nghiêng ngả mảnh hồn trôi
Bạn cứ đi. Đừng quên người ở lại
Ta một mình. Sống được với quê hương
Như mãnh thú khép mình trong phố nhỏ
Đốt hết tuổi đời nghiệt ngã đau thương.."
Những lời thơ phổ nhạc của “Người Thương Binh” tuần tự kể lại câu chuyện một lần tái ngộ của hai đồng đội trong quân lực Việt Nam Cộng Hòa. Đó là thi sĩ Thái Tú Hạp vừa ra khỏi trại tù cải tạo và gặp lại người bạn thương phế binh (đồng đội ngày xưa). Hai chiến hữu, kẻ mang vết thương thể xác, người mang vết thương tâm hồn, gặp lại nhau vào một buổi chiều bên bờ sông Hàn (Đà Nẵng). Không ngờ đó lại là lần hội ngộ cuối cùng và họ đã vĩnh viễn xa nhau. Một người ra đi theo diện HO, kẻ ở lại chết dần theo ngày tháng vì đói nghèo, bịnh tật. Để diễn tả cảm nghĩ của những đồng đội có cùng tâm sự đang lưu lạc ở bên này bờ đại dương, ca sĩ Đặng Thế Luân đã trình bày nhạc phẩm “Người Thương Binh” với giọng hát thật trầm buồn và như gửi gấm tâm sự của người cựu quân nhân vào từng lời ca, tiếng nhạc. Chàng thương phế binh đã nhớ lại thật rõ ràng những chiến tích ngày xưa:
"Bao lần bên giòng sông soi mặt
Thoáng nhớ mây trời đỉnh Chu phong
An Lộc - Khe Sanh - Đèo Lao Bảo
Tử sinh ta xem nhẹ như không
Ngày tháng rong chơi lửa reo đầu đạn
Ta giờ lạc mất những đường chim
Ngồi lại bên giòng u uất sử
Uống giọt cuối cùng máu rỉ từ tim
Chia với cỏ cây nỗi niềm tri kỷ
Nhân gian chừng như lãng quên ta
Chiều uống rượu bên giòng sông tủi nhục
Hát một mình bài hát cũ: Quốc Ca."
Đột nhiên ở cuối bài hát, những lời ca trầm hùng của bài Quốc Ca Việt Nam Cộng Hòa được cất cao lên khiến hàng ngàn khán giả hiện diện đã đồng loạt đứng dậy nghiêm chào để cùng trân trọng tưởng nhớ đến những đồng bào, đồng đội, những chiến sĩ và thương phế binh đã hy sinh cho đất nước VNCH thân yêu của chúng ta. Điều rất ngạc nhiên ở đây là có nhiều thế hệ khác nhau của người Việt ly hương đến dự đại nhạc hội đã cùng nhau lắng nghe bài hát Quốc Ca VNCH do Đặng Thế Luân hát ở đoạn sau một cách thật trang nghiêm:
“Này công dân ơi! Quốc gia đến ngày giải phóng.
Đồng lòng cùng đi, hy sinh tiếc gì thân sống.
Vì tương lai quốc dân, cùng xông pha khói tên.
Làm sao cho núi sông từ nay luôn vững bền..."
Hơn 32 mùa Xuân đã trôi qua, những đồng đội cũ trên chiến trường xưa ở quê nhà, ai còn ai mất, ai phiêu dạt quê người ? Mong là tất cả chúng ta sẽ dành ra vài phút để hồi tưởng lại những người thương phế binh bất hạnh ở quê nhà sau khi lắng nghe bài hát “Người Thương Binh” hoặc đọc lại bài thơ nguyên thủy của nhà thơ họ Thái để niềm thương, nỗi nhớ bổng dâng trào làm cay khoé mắt.
Trước khi Đặng Thế Luân bước ra sân khấu để hát bài “Người Thương Binh” này, nhiều ngàn khán thính giả hiện diện đã theo dõi trên màn ảnh truyền hình một đoạn video clip với những hình ảnh mới nhất vừa được thu hình tại Việt Nam, do các thiện nguyện viên thuộc một tổ chức nhân đạo ở Hoa Kỳ ghi nhận được trong dịp thăm viếng và trao quà cho những thương phế binh và gia đình của họ ở quê nhà.
Chắc chắn, khi xem DVD Asia 56 sắp được phát hành, chúng ta cũng sẽ vô cùng xúc động khi nghe MC nhạc sĩ Nam Lộc tâm sự như sau:
“…Trong số những hoàn cảnh đau xót nhất xảy ra sau ngày 30 tháng Tư, 1975 tại Sài Gòn là các thương phế binh của quân lực VNCH bị đuổi ra khỏi bệnh viện Cộng Hòa dù cho những vết thương chiến tranh của họ vẫn đang còn rỉ máu.
Nhiều người đã trở thành què cụt, mù lòa không ai giúp đỡ. Hầu hết phải sống với cuộc đời rách nát tả tơi. Có những thương binh đi xe lăn, suốt ngày lang thang bán vé số ngoài bến xe hoặc những khu chợ để còn được ngày hai bữa cơm. Khổ hơn nữa là những thương binh đã mất đi gần hết phần thân thể của mình, hoặc những người bị hư tủy sống, phải nằm liệt giường từ 32 năm nay. Họ đành phải trông nhờ vào lòng bố thí của những kẻ qua đường…”
Một lần nữa, bài hát này đã khiến cho đồng hương chúng ta nhớ lại những công tác gây quỹ từ thiện nhằm giúp đỡ cho các thưong phế binh quân lực VNCH và gia đình còn kẹt lại ở quê nhà. Đáng chú ý nhất vẫn là những nổ lực đóng góp công sức của các anh chị em nghệ sĩ của Trung Tâm Asia, Đài SBTN và thân hữu khắp nơi ở những Đại Nhạc Hội “Nhớ Ơn Anh” hay “Cám Ơn Anh Người Thương Phế Binh QLVNCH hàng năm.
Một trong những ca sĩ thường xuyên tình nguyện cộng tác với các buổi văn nghệ gây quỹ từ thiện không hề mệt mõi là Đặng Thế Luân. Kể từ khi cộng tác độc quyền cho Trung Tâm Asia trong vòng hai năm gần đây, Đặng Thế Luân đã trở nên rất bận rộn vì ngoài việc học hành, càng lúc anh càng được mời hát ở những chương trình văn nghệ live show nhiều hơn. Thời gian gần đây, anh cũng đã tập luyện và khởi sự hát vọng cổ trong những bản “tân cổ giao duyên” với Ngọc Huyền ở album CD “Lá Trầu Xanh”. Ngoài CD solo đầu tay “Khóc Mẹ Đêm Mưa” và CD song ca với Băng Tâm “Tìm Nhau Trong Kỷ Niệm”, sắp tới đây trung tâm Asia sẽ phát hành thêm một album CD solo khác nữa cho Đặng Thế Luân.
Điều đó cho thấy con đường ca hát của Đặng Thế Luân thật là may mắn và thuận lợi so với nhiều ca sĩ trẻ khác ở hải ngoại hiện nay. Trả lời cho một cuộc phỏng vấn trước đây, Đặng Thế Luân cũng đã nhìn nhận như vậy và tâm sự như sau:
“ Nếu có tài mà không gặp may mắn thì cũng khó có được thành công. Em biết nhiều người có tài nhưng không được may mắn... Đối với em, may mắn là một phần quan trọng trong sự nghiệp của mình.”
Nhưng thật ra Đặng Thế Luân cũng từng cho biết là anh luôn luôn cố gắng tìm cho mình một hướng đi riêng biệt khi diễn tả những bài hát trong giòng nhạc quê hương. Anh ráng tránh không hát giống như những giọng hát thần tượng của mình là cố ca nhạc sĩ Duy Khánh và ca sĩ Tuấn Vũ hiện nay. Nhà báo Trường Kỳ cũng đã có lần nhận xét về Đặng Thế Luân như sau:
“Vẫn những âm hưởng quen thuộc đó và vẫn những luyến láy không thể thiếu, nhưng người nghe sẽ nhận thấy nơi những ca khúc do Đặng Thế Luân trình bầy có phần mới mẻ hơn.”
Với những thành tựu kể trên, vào ngày 26 tháng 10 vừa qua Trung Tâm Asia và đài truyền hình SBTN đã phối hợp tổ chức một đêm văn nghệ “gặp gỡ và trò chuyện cùng khán giả” dành riêng cho Đặng Thế Luân và Băng Tâm tại phnòg thu hình studio của Đài SBTN. Kết quả rất thành công vì số vé mời đã hết sạch từ vài tuần trước.
Trở lại với chương trình đại nhạc hội thu hình cho DVD Asia 56. Thật là ngạc nhiên khi bài hát “Người Thương Binh” do Đặng Thế Luân trình bày lại là một trong những tiết mục được hoan nghinh nhiều nhất. Lý do có lẽ là vì Đặng Thế Luân đã diễn tả thật xuất sắc trong vai người chiến sĩ Việt Nam Cộng Hòa qua một bài hát mới lạ do nhạc sĩ lão thành Anh Bằng vừa sáng tác. Bài hát cũng mang thật nhiều ý nghĩa dành cho những công tác cứu trợ thiện nguyện dành cho thương phế binh và quả phụ VNCH mà những nghệ sĩ của Asia luôn luôn gắn bó.
[*]GHI CHÚ:
Nguyên văn toàn thể bài thơ này như sau (cùng với bản dịch ra tiếng Anh).
NGƯỜI THƯƠNG BINH
UỐNG RƯỢU BÊN GIÒNG SÔNG
THÁI TÚ HẠP
(Để nhớ bạn trước ngày chia tay trên bến sông Đà Nẵng)
"Rượu uống bao nhiêu chiều rồi nhỉ
Chỉ thấy giòng sông đỏ dáng trời
Chỉ thấy lòng ta mưa chẳng tạnh
Sóng sầu nghiêng ngả mảnh hồn trôi
Bạn cứ đi. Đừng quên người ở lại
Ta một mình. Sống được với quê hương
Như mãnh thú khép mình trong phố nhỏ
Đốt hết tuổi đời nghiệt ngã đau thương
Bao lần bên giòng sông soi mặt
Thoáng nhớ mây trời đỉnh Chu phong
An Lộc - Khe Sanh - Đèo Lao Bảo
Tử sinh ta xem nhẹ như không
Ngày tháng rong chơi lửa reo đầu đạn
Ta giờ lạc mất những đường chim
Ngồi lại bên giòng u uất sử
Uống giọt cuối cùng máu rỉ từ tim
Chia với cỏ cây nỗi niềm tri kỷ
Nhân gian chừng như lãng quên ta
Chiều uống rượu bên giòng sông tủi nhục
Hát một mình bài hát cũ: Quốc Ca
Bao năm thấu triệt đời hư huyễn
Tâm động hồi chuông nhung nhớ quê
Tưởng đến ngày mai. Thầm ước nguyện
Giòng sông thắp nắng đón nhau về
Lâu quá hai phương trời cách biệt
Bạn hiền nay đã giạt về đâu!
Phố cũ chiều trôi đời nhạt nắng
Trong gió vọng nghe tiếng hát sầu ?!..."
THE WAR INVALID DRANK WINE
BESIDE THE RIVER CURRENT
English version by NGUYỄN HỮU LÝ
(In memory of a friend of mine before the farewell day
at the Danang river wharf)
How many eventides have we already drunk wine?
I only saw the river current with the red skyline
I only realized that my heart hasn't stopped raining yet
Melancholic waves oscillated my drifting mind
Just go on leaving! Never forget the remained behind person!
I was staying alone and capable of living in the homeland
That looked like a fierce animal confined itself in a small town
I set fine to my severe and painful age
Many times beside the river current where I mirrored my face
I recalled glimpsingly the cloudy sky over the Chu Phong summit
An Loc - Khe Sanh - Lao Bao Pass
I made light of life and death as if nothing had happened
I wandered aimlessly in days and months of fire and sword
I had lost my ways as the crow flies now
Sitting beside the historical current of spleen again
I drank the ultimate drop of wine as blood oozed out from the heart
I shared with grasses and vegetations a heart-to-heart confidence
This human world seemed to sink into oblivion of my presence
I drank wine in eventide beside the river of self-pity and shame
I sang alone the ancient song: the national anthem
So many years I thoroughly grasped the misleading existence
Peals of bells touched my heart with a fond remembrance of homeland
Thinking of tomorrow - I wished mutely
The river current bit the sunlight to welcome altogether back
Two sides of heaven were cut off long time ago
Oh, my dear friend! Where are you drifting away now?
The ancient town's life has gone by in a fading sunlight
In the windy sphere, the echo of a moping singsong was heard!...
